Urriak 20. Bill hizkuntzalea

Ferry bat hartu eta Manly auzora joan nintzen Gartxotekin bigarrenez elkartzekoa nintzenean. Hango kaian zegoen nire lagun (Zapurdo sendiko kide) donostiarra nire zain hondartzara zihoan jende guztiaren artean igaro eta burua altxa nuenean. "Zemouz?" galdetu nion. "Earki hi, auzo hau gustatzen ari zaidak: lasaitasuna zeukak, hondartza... baina aldi berean denetik du, eta bertakoak bertan egiten dute beren bizia; hirira noizean behin bakarrik joaten dituk".

Zuzenean bera eta pixukideen pisura gidatu ninduen; hondartzako lehenengo lerroko eraikin batera. Kalifornia eta Ingalaterrako lau neskekin bizi da ikasleena dirudien txoko horietariko batean: altzari gutxi, koltxoiak lurrean, sala erdian ezinezkoa dirudien puzzle handi bat... Baina moketa, argitasuna eta beraien harremana dela-eta, etxe goxoa da.

Bera partaide den Madelein talde donostiarraren abesti batzuk lehenengoz entzun eta hondartzara joan ginen Gartxot, gitarra eta hirurok. Hango olatuen artean "a pelo" saio eder bat egin, gitarraren akordeen laguntzaz abesti batzuk gogoratu eta auzoa apur bat ezagutzea erabaki genuen, Shelly Beach atzeko baso ingurutik hasita.

Bidean Bill jauna ezagutu nuen. Bost minutu lehenago esan zidan Gartxotek: "Shelly Beach bidean aitona bat eotek hizkuntzak elkarbanatzeko goguakin ta ola, istorio mordoak dakizkila... Hitz egiten hasi ginen, eta nongoa nintzen esandakoan "Kaixo" erantzun zidan". Gazteagoa zenean unibertsitateko irakaslea eta bidaiari peto-petoa, lagun baten konpainian itsasoari begira zegoen. Eguzkiagandik babesteko txapela eta betaurrekoa, bainujantzia, alkondara... Etxean bezala sentitzen zela ikusten zitzaion. Bere altxorra ondoan zuen. Bidaiarientzat prestatutako hizkuntzen inguruko liburuak: mandarina, frantsesa, japoniera, italiera... Atzerrian bizi izan den bakoitzean erabiliak dira nonbait, eta saldu ez, baina edonori hizkuntza horiek irakasteko prest agertzen da gizona.

Are eta bereziagoak ziren hitzen eta ipuinen bildumak. 700 hizkuntzatan bildua du "Kaixo!", 550etan "Bai", eta beste horrenbestean "Ez". Kaletik berari begira geratzen den edonorekin hitz egiten hasten da; eta hori izan da bere altxorraren oinarria. Orain, berak idatzitako ipuin xume bat ahal bezain hizkuntza gehienetara itzultzen saiatzen ari da. Dagoeneko 50 hizkuntza inguruan dauka, baino ez euskaraz; eta Gartxoti eskatu dio berak prestatutako tarteen azpian euskara fonetikoan idazteko. "Eup! Ebaki bat aterako faborez?", "Zemouz? Hainbestean", "Ze berri? Zaharrak berri"... Bere apuntetxoak irakurriaz bere euskara praktikoa erakutsi digu ondoren; eta joan aurretik berak antolatutako musika brasildar festara gonbidatu gaitu.

"Bere altxorrekin egunero txoko horretan eseri, edonorekin hitz egin, bere altxorraren berri eman eta laguntza eskatu, guzti hori antolatu, bizitza osoan zehar hizkuntza ez-hain-erabiliak ere ikasten jarraitu... Honelakoak ere ba al dira?" galdetzen nion nire buruari agurtutakoan. Bizitza osoa ikasi eta irakasten eman du gizon honek, pentsioa jasotzen du eta mundu osoan zehar ibilia da. Orain, munduaren txoko horretan eseri eta unibertso osoko hizkuntzek ipuin berbera konta dezaten dihardu lanean. Edonori edozein hizkuntza musutruk erakusteko eskeintzen da. Benetan egiten duena bizi du; ordainetan jakinduria beste ezer jasotzea espero gabe. Poza eman dit honelako lanak paperaz, boligrafoz eta bihotzez egiten dituen norbait ezagutu izanak.

Bapatean, "Ze Sesma, ze birra nahi dek?". Manly aldetik buelta eder bat eman eta garagardotegi moduko batean geunden. Garagardo mota ugari egiten dituzte bertan, eta batzuetan "txotx" moduko bat egin omen daiteke. Hori bai, zure eserlekutik mugitu gabe; tanta bat alferrik galdu gabe. Beroak, ibilaldiak eta itsasoaren gatzak sortutako egarria baretu eta beren etxera joan ginen zerbait jatera: eraikinera atzeko atetik sartu, igogailuan igo, atea giltzik gabe ireki, eta balkoira zuzenean.

Han musika entzuten genuen bitartean itsasoari begira jan genuen. Australia, musika, Sydney, musika taldeak, ikasketak, gure musika taldea... Kontu ezberdinen inguruan filosofatzen igaro genituen ondorengo orduak. Ea gure ametsak sekula asetze ez diren...